Jan van Eyck

Beeldende denkers in Jan van Eyck

 

Jo Frenken kijkt stralend rond, na een week van lange dagen in het Charles Nypels Lab, de eigen drukwerkplaats van de Jan van Eyck Academie. Hier kunnen deelnemers maar ook kunstenaars van buiten de academie terecht voor een unieke combinatie van diverse druktechnieken.

Risoprint, zeefdruk maar bijvoorbeeld ook oude stencilmachines: elke techniek heeft eigen mogelijkheden en uitstraling zodat zelfs de meest wilde kunstenaarsideeën uitgevoerd kunnen worden, vertelt Jo Frenken. Jo is de coördinator van het Charles Nypels Lab, al doet het droge woord ‘coördinator’ geen eer aan de bevlogen, enthousiaste man die mij vertelt over zijn werkplek waar de afgelopen week een berg werk verzet is: “Het was geweldig, volgend jaar graag weer maar dan wil ik daarna wel graag een week vakantie,” zegt Jo lachend.

Jo Frenken

Aan de muren van de prachtige kantine en centrale entreeruimte van de Jan van Eyck in Maastricht hangen zeer uiteenlopende prints in verschillende druktechnieken. Van formaat ansichtkaart tot eenpersoons dekbed en van stencil tot combinaties van bijvoorbeeld Risoprint met zeefdruk: de variatie is groot en een rode draad is zonder uitleg niet op het eerste gezicht te vinden. Niet dat dit een probleem is: elk werk vertelt een eigen verhaal of stelt eigen vragen.

Grafisch ontwerp is natuurlijk bij uitstek een vakgebied waarbij beeld en tekst zonder verdere toelichting hun eigen verhaal zo krachtig mogelijk moeten vertellen. De deelnemers aan de Summer Design Academy zijn hier ondanks de grote tijdsdruk goed in geslaagd, zowel in print als digitaal. De digitale presentaties vind je direct bij binnenkomst links. Op de tafels in de kantine blijken ook de menukaarten verrassend aangepast aan de expositie, een vrolijke noot in de soms pittige onderwerpen die worden aangesneden.

De tentoonstelling The Digital vs The Archaic (t/m 12 september) is de uitkomst van een intensieve samenwerking, een week lang, van zestien internationale grafisch ontwerpers die zich onafhankelijk van elkaar hebben aangemeld voor de Summer Design Academy. De workshop wordt geleid door de Design Displacement Group, bestaande uit vijftien ontwerpers en een wetenschapper die zich bezig houden met onderzoek naar de toekomst van design.

De titel zegt het al: oude en nieuwe technieken ontmoeten elkaar en worden eventueel gecombineerd. Jo Frenken legt uit: ‘De kunstenaars zijn twee aan twee aan elkaar gekoppeld, door er een algoritme op los te laten. Elke dag hebben ze een ander thema gekregen, dat nog diezelfde dag uitgewerkt moest worden tot twee eindproducten: ’s ochtends een digitaal werk, ’s middags drukwerk. Elk koppel heeft bij aanvang van de week een druktechniek en een kleurenpalet toegewezen gekregen. Dit lijkt misschien beperkend maar geeft juist een kapstok, enig houvast om in zo’n kort tijdsbestek kwalitatief goed werk te kunnen creëren.’

Ter illustratie van de vragen waar de ontwerpers tegenaan liepen geeft hij een voorbeeld: “We kennen allemaal het teken van radioactief afval. We weten ook dat radioactief afval een afbraaktijd heeft van tienduizend jaar. Het afval wordt achter slot en grendel gestopt, met voor ons, nu, duidelijke waarschuwingen op de deuren. Maar wie garandeert dat over pak ‘m beet negenduizend jaar de mensen onze tekens nog kunnen begrijpen? Kun je tekens maken die universeel leesbaar zijn en blijven?”
Vind op dat soort vragen in een ochtend of een middag maar eens een antwoord dat je ook nog grafisch vorm moet geven en uitvoeren.

Er zijn regelmatig tentoonstellingen en gratis lezingen bij de Jan van Eyck Academie, waar je overigens voor een bescheiden bedrag ook heerlijk kunt lunchen. Voor meer informatie en openingstijden: janvaneyck

Voor voorbeelden van wat er allemaal voor moois gemaakt wordt in het Charles Nypels Lab: instagram charles nypels lab

Gepubliceerd op ZwartGoud 3 september 2015