Ik kan me er nog kwaad over maken: Halbe Zijlstra die volstrekt visieloos ruim een derde van de kunst- en cultuursector wegharkte, waarbij de klappen voornamelijk vielen in de experimentele hoek.

Alsof ‘goede’ (wat dat ook mag zijn) kunst zomaar uit het niets *BAM* op topniveau is, zonder vallen, opstaan en vooral veel oefenen in de marge.
Alsof kunst en cultuur zomaar op een lijn gezet kunnen worden met de zakelijke wereld. Alsof kunst en cultuur alleen maar producten zijn die uitsluitend bij de wet van vraag en aanbod hun bestaansrecht kunnen verdienen.

Het grootste probleem hierbij zit hem niet eens in de concrete bezuinigingen, hoe buitenproportioneel deze ook waren op het hele landelijke budget. Ook in verhouding tot andere subsidies (nee lieve mensen, de kunstensector is niet de enige sector die subsidie slurpt). Ik ken een familie die jaren zijn best deed om van een landbouwsubsidie af te komen: dat lukte niet. Ik ken ook iemand die in de olie-industrie werkte en zich daar hogelijk verbaasde over alle subsidies die moeiteloos binnen vloeiden. En laten we zwijgen over de enorme bedragen aan belastinggeld die niét betaald worden door multinationals. En eerlijk gezegd zal me dat allemaal worst wezen. Daar houden andere mensen zich -terecht- mee bezig en ik zet braaf een handtekening als dat helpt maar verder ontbreekt het me aan de tijd om me daar verder op te storten.

Wat me ten diepste stak en waar ik zo langzamerhand de buik meer dan vol van heb, is de bijna fascistoïde toon die het kabinet destijds aansloeg. De manier waarop de kunstensector weggezet werd als een club volstrekt egoïstische idioten die alleen werkten voor hun eigen zelfbevrediging. Die deels schuld waren aan de inzakkende economie, ook nog. Kunstenaars werden de zondebokken van de samenleving. Tijdelijk natuurlijk. Geert Wilders spon er gretig garen bij, waarop de VVD en consorten ook maar weer een stapje richting intolerantie zetten. Zieltjes winnen werd belangrijker dan menselijk fatsoen. Inmiddels zijn de vluchtelingen een dankbaar onderwerp om de boze burger af te leiden van wat er werkelijk schort: een groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk, uiteraard over de ruggen van de minder bedeelden.

Ik kan daar allemaal weinig tot niets aan veranderen. Het enige dat ik kan doen, is er kunst tegenover zetten. Voor ik dat concreet doe, even dit.

Stel je eens voor: een wereld zonder kunst. En dan bedoel ik: echt zonder.

-Geen muziek. Nee, helemáál geen muziek, ook geen popmuziek, zelfs geen André Rieu. Ook geen Bach of Beethoven.
-Geen schilderijen. Nee, ook geen Rembrandt, Van Gogh of Monet. Niets.
-Geen dans. Nee, ook jij niet op een avond waar je even loskomt van je enerverende kantoorbaan en/of drukke gezin. Dans is weg. He-le-maal weg. Want er was ook geen muziek meer, weet je nog?
-Geen toneel/theater. Nee, ook geen carnaval: dat is ook toneel. Weg ermee.

De natuur is er nog wel. Die bestaat geheel op zichzelf en heeft jou nergens voor nodig: het doet er geen ene flikker toe of jij er nu wel of niet doorheen loopt. En dat is dan ook meteen een van de redenen dat de mens zo van haar houdt. Economisch gezien is dat een beetje vreemd. Als er iémand met de rug naar het publiek staat, is het de natuur wel.

Dat maakt het des te vreemder dat de mens (de Nederlandse mens, moet ik er wel bij zeggen) zo boos wordt op kunst en cultuur die hen niet direct aanspreekt. De natuur mag haar eigen gang gaan zonder concreet iets op te leveren maar andere ménsen mogen dat niet, is dat het? Ik weet het niet.

Ik weet wel dat als de ruimte voor experiment gesmoord wordt, groei stopt. Dat geldt trouwens ook voor de natuur. Of dacht je dat deze er ook zomaar *poef* ineens was?

Initiatieven die het experiment onvoorwaardelijk steunen, zijn onmisbaar voor een wereld die beweert zichzelf te willen ontwikkelen. Een veranderende samenleving heeft reflectie nodig en niets spiegelt de mens zo scherp als kunst en cultuur. Zonder spiegel weten we niet wie we zijn en het is de mens nu eenmaal eigen om juist wél te willen weten wie hij/zij/het is. Daarin verschillen wij wezenlijk van de natuur. De natuur is wat zij is. De mens ziet zichzelf in relatie tot iets of iemand anders. En daarvoor zijn de kunsten prachtig gereedschap.

Er zijn sinds de bezuinigingen niet heel veel vrije ruimtes meer waarin kunstenaars zich in alle vrijheid kunnen ontwikkelen. Ik prijs me gelukkig dat ik voor één van die plekken mag werken. Voor de komende tentoonstelling is een crowdfund gestart.
En daarnaast draag ik een aantal andere plekken een warm hart toe, waaronder Hard//Hoofd. In ruil voor een klein bedrag krijg je kunst (ja echt: om thuis aan de muur te hangen!) én draag je bij aan het overleven van een mooi platform.
En aanstaande zaterdag start bij Marres een heel mooi project dat ook nog wat steun kan gebruiken: je stem helpt daarbij.

Bekijk deze initiatieven eens op je gemak en vooral: voel er wat bij. Denk je dat deze acties meehelpen de wereld iets zachter en mooier te maken? Of de mens op een goede manier aan het denken te zetten? Dan kun je je steentje bijdragen.

Wees welkom!