FashionClash 2015: de kleding maakt de mens
(foto: Roel Janssen)
door Hanneke van Dongen / foto’s: Hanneke van Dongen en Roel Janssen
De catalogus liegt er niet om. Mooi uitgevoerd en gericht op een internationaal publiek, sluit het voorwoord af met de woorden: ‘We invite you to jubilate, reflect and broaden your horizon using the ‘clash’ of cultures, visions and thoughts we will give to you’.
Op de parkeerplaats verruilt een mooi jong meisje voor ze uit de auto stapt haar comfortabele sneakers voor torenhoge hakken. Want je horizon verbreden, dat kan natuurlijk niet op simpele gympen. De muzikale omlijsting van dit tafereeltje wordt gevormd door Julio Iglesias en André Hazes, die luid uit buitenspeakers galmen. Hoort dit bij het thema van dit jaar, gender?
Dat thema knarst een beetje: is de modewereld niet al decennia lang bezig met individualiteit en expressie daarvan? Waarom ineens terug naar een afgebakend ‘hip’ thema, dat dan ook nog redelijk vernauwd wordt door het te reduceren tot louter het opheffen van de (uiterlijke) verschillen tussen man en vrouw?
alt=”pastedGraphic_1.png” />
(foto: Hanneke van Dongen)
In de markthoek, waar ontwerpers van kleding en accessoires hun werk presenteren, is het thema niet altijd even duidelijk aanwezig. Uitzondering hier op is het kledingmerk One Wolf. De sympathieke ontwerpers vertellen mij desgevraagd dat de wolf -anders dan de hond- staat voor een dier dat wel samenwerkt in een roedel als dat nodig is, maar in principe een autonoom, solitair dier is. Deze gedachte heeft One Wolf vertaald naar hun kleding: een sobere, bijna uniforme, schouderophalende eenvoud van de ontwerpen, waar bij betere beschouwing wel degelijk subtiele eigenheid in zit. Hier is gender zoals uitgelegd door FashionClash simpelweg geen issue meer.
(foto: Roel Janssen)
In de gratis toegankelijke expositie is duidelijk gezocht naar gender-gerelateerd werk. Jammer is dat veel werk blijft steken in het benadrukken van de verschillen, door vrouwelijke dan wel mannelijke stereotiepen van plaats te laten verwisselen. Een tekening van een man met baard, in jarretelles waar zijn geslachtsdelen onderuit piepen, een man met rollers in het haar. Technisch prima uitgevoerd werk maar niet erg verrassend. Het gebruik van clichés lijkt de verschillen tussen ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ eerder te benadrukken dan op te heffen.
(foto: Hanneke van Dongen)
Niet te missen is het meterslange gobelin-achtige fluwelen doek dat een zijwand van de tentoonstelling markeert. Het dessin op het fluwelen doek bestaat uit digitaal bewerkte pornografische afbeeldingen. Uit hun context en op een qua materiaal en kleur bijna barokke manier uitgevoerd worden de expliciete afbeeldingen quasi-nonchalant. Maar wat heeft porno te maken met de doelstelling van vervaging van de grenzen tussen de seksen? Of wil de kunstenaar gewoon zeggen dat alles moet kunnen?
Integer en helder zijn de video’s waarin drie mensen die intensief bezig zijn met hun identiteit zich om- aan- of uitkleden en daarbij vertellen wat hen beweegt in het kiezen van hun kleding. Deze drie jonge mensen zijn tevens de eerste modellen bij de openingsshow.
(foto: Roel Janssen)
In deze show wordt opnieuw duidelijk dat onze cultuur nog aan veel meer hokjes vast zit dan we ons zelf graag vertellen. Juist daar waar het thema gender de opdracht was, schiet het zijn doel m.i. regelmatig voorbij. De latere shows, waarin de ontwerpers gewoon laten zien waar ze voor opgeleid zijn (kunst maken met als drager het menselijk lichaam), roepen regelmatig bewondering bij het publiek op. Meer moet dat niet zijn.
De kloof tussen (het doel van) FashionClash en de buitenwereld wordt zondag pas echt duidelijk als blijkt waar de keiharde volksmuziek vandaan komt.
Niet uit de decorfabriek.
De buren hebben een feestje in de kroeg. De organisatie had aan de buren gevraagd of tijdens de gevoelige, subtiele dansvoorstelling Tabula Rasa de muziek wat zachter kon. Precies tijdens de voorstelling gaat de geluidsinstallatie een paar tandjes harder. Een enkele kroeggast komt even rondneuzen in de decorfabriek. Via de achteringang. In campingsmoking. Ongehoord? Waarom? Dit is zíjn identiteit, mag die er dan niet zijn? Dus toch, op de valreep, nog een echte FashionClash.
Maar laat de organisatie daar geen thema van maken volgend jaar. Een thema beperkt de ontwerpers en wordt al snel geforceerd. Laat FashionClash gewoon zijn wat het is: een driedaags modespektakel voor iedereen die graag mode ziet én gezien wil worden. Glitter en glamour met als voornaamste doel: mooi zijn. Niets mis mee.
En wat de buren betreft? Identiteit is óók gender, ongeacht geslacht. De achterflap van de brochure heeft als tekst: ‘Imagine there’s no gender, it’s easy if you try.’ Om een ander stukje songtekst aan te halen: ‘It takes every kinda people…’
FashionClash Festival (Maastricht, 4 t/m 7 juni 2015)