Design Day 2015

Design Day: de kunst van het toepassen

pastedGraphic.png

door Hanneke van Dongen

Onlangs vond de tiende editie van DesignDay plaats in Maastricht. In de Decorfabriek verzamelden zich een kleine zestig ontwerpers in diverse ontwerpdisciplines. Meubels, woonaccessoires, sieraden en kleding werden door de ontwerpers getoond en desgevraagd van uitleg voorzien. In de brochure werden de uiteenlopende manieren van werken verbonden door een niet erg verrassende rode draad: duurzaamheid.

De ontwerpers zelf lieten zich aan dit zo langzamerhand clichématige thema weinig gelegen liggen en vertelden enthousiast over hun ontwerpen en maakprocessen en de achterliggende ideeën. De rode draad die door de diverse gesprekken liep: hoe maak je ontwerpen die toepasselijk én persoonlijk én innovatief zijn?

Een kleine greep uit de grote keuze:

pastedGraphic_1.png

Company JIB

Company JIB heeft op hun website de volgende visie staan: “The old society’s system with its fixed elements is slowly being replaced by a new system. We’re separating ourselves from the standard, we’re pushing boundaries and we’re making the world our new workspace.” Het op de DesignDay getoonde werk is Home Is Where The Anchor Drops, een doos met twee sets handgemaakte houten driehoekjes van verschillende dikte. Eén set voor eigen gebruik, één set om uit te delen (en weer terug te krijgen).

De driehoekjes worden in een eigen compositie met klittenband aan bijvoorbeeld een muur bevestigd. Een deel van de driehoekjes wordt aan dierbaren doorgegeven, al dan niet met een persoonlijke boodschap er op. De stukjes reizen en komen terug, ook nu eventueel weer met persoonlijke toevoeging zodat het werk aan de muur steeds verandert en mettertijd een mozaïek wordt van de dierbaren om je heen.

pastedGraphic_2.png

Sacha Wendt



Sacha Wendt maakte haar eerste 2-D tas als rekwisiet voor een theatervoorstelling: “Zo’n echte standaard voor iedereen herkenbare ouderwetse schooltas, met twee voorvakken, van dat rare oranje leer. De tas viel erg in de smaak, ik ging verder op het strip-achtige thema en tja..” Lachend wijst Sacha naar haar rek vol vrolijke tassen. Haar nieuwste ontwerp is een ludieke tas met een knipoog naar vrouwen die niet één, twee maar soms zelfs drie tassen meezeulen.

pastedGraphic_3.png

Leonie Suzanne

Leonie Suzanne vertelt over het verdwijnen van het oude vak van kleermaker en hoe ze daar met de nieuwste technieken haar eigen draai aan geeft: “Computers en machines brengen nieuwe mogelijkheden voor het ontwerpen van kleding. Met een 3-D bodyscan wordt een digitale replica van jou gemaakt, waar een computerprogramma dan een kledingstuk op kan maken. Vervolgens kun je door klikken en slepen je eigen, individuele invulling aan je kledingstuk geven. Plooien, naden, vlakken, kleuren, de mogelijkheden zijn eindeloos. Je ontwerp wordt als een puzzel uitgesneden, keurig genummerd. Tot slot worden alle stukjes handmatig in elkaar gezet en heb je een uniek kledingstuk, dat past als een tweede huid”.

pastedGraphic_4.png

Downtown Dress Up

Daniela en Sanne van Downtown Dress Up maken tassen, schoenen en kleding met ongebruikelijke technieken. Zo verwerkt Sanne fragmenten van foto’s die ze op haar reizen maakt in haar kledingprints. “Ik kies delen van foto’s uit en laat daar stempels van maken, de oude ambachtelijke hoogdruktechniek. Met die stempels bedruk ik stoffen die ik verwerk in mijn kleding-ontwerpen. Zo vertelt elk kledingstuk een klein verhaal over mijn reizen. Op de labels in de kledingstukken zie je de foto waar het dessin-ontwerp op gebaseerd is”.

Wie heeft eigenlijk ooit bedacht dat vogelhuisjes rechthoekig moeten zijn? Dat vroeg Bart Noordermeer van Dwarst zich ook af en van daaruit ontstond het eivormige vogelhuisje. Het werkt. Het prototype werd rijkelijk laat opgehangen maar is inmiddels bewoond door een pimpelmees-familie. Klik op de link voor een filmpje van de enthousiaste bewoners:

Pimpelmees maakt nest in betonnen vogelhuis.

<div class=”player-unavailable”><h1 class=”message”>Er is een fout opgetreden.</h1><div class=”submessage”><a href=”http://www.youtube.com/watch?v=cZGu-2s4cCc” target=”_blank”>Bekijk deze video op www.youtube.com</a> of schakel JavaScript in als dit is uitgeschakeld in je browser.</div></div>

Eddy Thonon vertelt hoe zijn ideeën over lichtgewicht meubelen ontstonden tijdens het werken in een meubelzaak. Al het gesjouw met loodzware eiken kasten en banken bracht hem op een zoektocht naar materiaal dat licht, sterk, gemakkelijk te verwerken én recyclebaar was. Dat bleek gerecycled piepschuim te zijn. Zijn luie fauteuil til je met één hand op en je kunt er door de sterke afwerking met een in elke gewenste kleur te verkrijgen kunststof laag zelfs op staan. De meubelen kunnen na gebruik ‘ontmanteld’ worden en bijna eindeloos opnieuw verwerkt.

pastedGraphic_5.png

Iris Claessens (rechts)

Onder de hoed van de ABKM zit Iris Claessens met haar Broche For A Day. Duurzaamheid is hier juist niét het thema: haar breekbare, zeer tijdelijke sieraadjes van onderweg geplukte bloempjes geven de vergankelijkheid weer. Het publiek glimlacht bij de herinnering aan het rijgen van kettingen van madeliefjes tijdens lang vervlogen zomers.

En er was meer, veel meer. De oase van rust die in de grote verzameling ontwerpen naast het café was gebouwd, was een aangename verrassing in het grote aanbod van design-objecten. De Ruimtemakerij bouwt tijdelijke ruimtes van uitsluitend organisch materiaal, als meditatie- of stilteruimte. In dit geval een koepeltent die iets aan een yourt deed denken, met een prachtige lichtinval vanuit het plafond. Een mooie plek om deze Design Day af te sluiten en écht even stil te staan (of zitten) bij wat ‘duurzaam’ nu eigenlijk nog betekent of zou moeten betekenen.

pastedGraphic_6.png

De Ruimtemakerij



Design Day (15, 16 en 17 mei 2015, Maastricht)

Fashion Clash 2015

FashionClash 2015: de kleding maakt de mens

pastedGraphic.png

(foto: Roel Janssen)

door Hanneke van Dongen / foto’s: Hanneke van Dongen en Roel Janssen 

De catalogus liegt er niet om. Mooi uitgevoerd en gericht op een internationaal publiek, sluit het voorwoord af met de woorden: ‘We invite you to jubilate, reflect and broaden your horizon using the ‘clash’ of cultures, visions and thoughts we will give to you’.

Op de parkeerplaats verruilt een mooi jong meisje voor ze uit de auto stapt haar comfortabele sneakers voor torenhoge hakken. Want je horizon verbreden, dat kan natuurlijk niet op simpele gympen. De muzikale omlijsting van dit tafereeltje wordt gevormd door Julio Iglesias en André Hazes, die luid uit buitenspeakers galmen. Hoort dit bij het thema van dit jaar, gender?

Dat thema knarst een beetje: is de modewereld niet al decennia lang bezig met individualiteit en expressie daarvan? Waarom ineens terug naar een afgebakend ‘hip’ thema, dat dan ook nog redelijk vernauwd wordt door het te reduceren tot louter het opheffen van de (uiterlijke) verschillen tussen man en vrouw?


alt=”pastedGraphic_1.png” />

(foto: Hanneke van Dongen)

In de markthoek, waar ontwerpers van kleding en accessoires hun werk presenteren, is het thema niet altijd even duidelijk aanwezig. Uitzondering hier op is het kledingmerk One Wolf. De sympathieke ontwerpers vertellen mij desgevraagd dat de wolf -anders dan de hond- staat voor een dier dat wel samenwerkt in een roedel als dat nodig is, maar in principe een autonoom, solitair dier is. Deze gedachte heeft One Wolf vertaald naar hun kleding: een sobere, bijna uniforme, schouderophalende eenvoud van de ontwerpen, waar bij betere beschouwing wel degelijk subtiele eigenheid in zit. Hier is gender zoals uitgelegd door FashionClash simpelweg geen issue meer.

pastedGraphic_2.png

(foto: Roel Janssen)

In de gratis toegankelijke expositie is duidelijk gezocht naar gender-gerelateerd werk. Jammer is dat veel werk blijft steken in het benadrukken van de verschillen, door vrouwelijke dan wel mannelijke stereotiepen van plaats te laten verwisselen. Een tekening van een man met baard, in jarretelles waar zijn geslachtsdelen onderuit piepen, een man met rollers in het haar. Technisch prima uitgevoerd werk maar niet erg verrassend. Het gebruik van clichés lijkt de verschillen tussen ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ eerder te benadrukken dan op te heffen.

pastedGraphic_3.png

(foto: Hanneke van Dongen)

Niet te missen is het meterslange gobelin-achtige fluwelen doek dat een zijwand van de tentoonstelling markeert. Het dessin op het fluwelen doek bestaat uit digitaal bewerkte pornografische afbeeldingen. Uit hun context en op een qua materiaal en kleur bijna barokke manier uitgevoerd worden de expliciete afbeeldingen quasi-nonchalant. Maar wat heeft porno te maken met de doelstelling van vervaging van de grenzen tussen de seksen? Of wil de kunstenaar gewoon zeggen dat alles moet kunnen?

Integer en helder zijn de video’s waarin drie mensen die intensief bezig zijn met hun identiteit zich om- aan- of uitkleden en daarbij vertellen wat hen beweegt in het kiezen van hun kleding. Deze drie jonge mensen zijn tevens de eerste modellen bij de openingsshow.

pastedGraphic_4.png

(foto: Roel Janssen)

In deze show wordt opnieuw duidelijk dat onze cultuur nog aan veel meer hokjes vast zit dan we ons zelf graag vertellen. Juist daar waar het thema gender de opdracht was, schiet het zijn doel m.i. regelmatig voorbij. De latere shows, waarin de ontwerpers gewoon laten zien waar ze voor opgeleid zijn (kunst maken met als drager het menselijk lichaam), roepen regelmatig bewondering bij het publiek op. Meer moet dat niet zijn.

De kloof tussen (het doel van) FashionClash en de buitenwereld wordt zondag pas echt duidelijk als blijkt waar de keiharde volksmuziek vandaan komt.

Niet uit de decorfabriek.

De buren hebben een feestje in de kroeg. De organisatie had aan de buren gevraagd of tijdens de gevoelige, subtiele dansvoorstelling Tabula Rasa de muziek wat zachter kon. Precies tijdens de voorstelling gaat de geluidsinstallatie een paar tandjes harder. Een enkele kroeggast komt even rondneuzen in de decorfabriek. Via de achteringang. In campingsmoking. Ongehoord? Waarom? Dit is zíjn identiteit, mag die er dan niet zijn? Dus toch, op de valreep, nog een echte FashionClash.

Maar laat de organisatie daar geen thema van maken volgend jaar. Een thema beperkt de ontwerpers en wordt al snel geforceerd. Laat FashionClash gewoon zijn wat het is: een driedaags modespektakel voor iedereen die graag mode ziet én gezien wil worden. Glitter en glamour met als voornaamste doel: mooi zijn. Niets mis mee.

En wat de buren betreft? Identiteit is óók gender, ongeacht geslacht. De achterflap van de brochure heeft als tekst: ‘Imagine there’s no gender, it’s easy if you try.’ Om een ander stukje songtekst aan te halen: ‘It takes every kinda people…’

FashionClash Festival (Maastricht, 4 t/m 7 juni 2015)